
حمایت
از تکنولوژی و فناوری که این سالها از رهبر انقلاب میبینیم تحت عنوان
نامگذاری سالها است. موضوعی که بهعنوان شاخصی برای برنامهی عملیاتی و
راهبردی کلان کشور در نسبت با مهمترین مسئلهی سال است. اما بعضا تمام این
راهبرد و محور عملیاتی که توسط آیتاللّه خامنهای معرفی میشود به تکرار
شدن توسط بعضی از مسئولین تقلیل پیدا میکند. یعنی بعضی از ائمهی جمعه و
بعضی از مسئولین اجرایی فقط موضوع را تکرار میکنند و ما کاربست عملیاتی
نمیبینیم. چه راهکاری برای عدم تکرار و عملیاتی شدن میبینید؟
مهمترین آسیب پیگیری نامگذاری سالهایی که ابتکار بسیار ارزشمند رهبر
معظم انقلاب بوده، نگاه کارمندی به تغییر این نامگذاریها است. یعنی یک
نگاه کلیشهای که در حوزه رسانه و حتی تکرار ناقص نسبت به حداقل تبیینی که
رهبر انقلاب در پیام کوتاهشان فرصت پیدا میکنند که آن را مطرح کنند، صورت
میگیرد که قاعدتاً از بسیاری از ظرفیتهایی که میتواند در حوزه رسانه
برای تحقق نامگذاری سال مفید باشد ما مهموم میشویم. من در همین حد عرض کنم
که اصل نامگذاریها موضوعی است که تصورش موجب تصدیق است. شاید امروزه کمتر
کسی باشد که اعتقادی به حداقل ایجاد یک همگرایی خیلی مفید بعد از نامگذاری
نداشته باشد. هم به لحاظ دستگاههای دولتی و حاکمیتی و هم به لحاظ فضای
فکری و رسانهای تمرکز بر روی یک موضوع مهمی که میتواند اولویت آن مقطع
باشد اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل ما و هر کسی که دستاندرکار هست و
میتواند مؤثر باشد، باید تلاش بکند که موانع تحقق را مرتفع بکند تا هدف
اصلی نامگذاری بهتر و بیشتر محقق بشود. من در مورد نامگذاری امسال هم عرض
بکنم که «جهش تولید» پیش نیازش «رونق تولید» است. سال ۹۸، سال رونق تولید
بود. پس اگر آن را بهعنوان یک مقدمه و پیش نیاز قبول داریم تا به جهش
تولید برسیم حداقلش این است که یک ارزیابی عالمانه و همه جانبه صورت بگیرد
و نقاط قوت و ضعف را پیدا بکنیم.
اگر ممکن است یک آسیبشناسی دقیق از نقاط قوت و ضعف برای ما بفرمایید...
بله؛
رهبر انقلاب هم در پیام نوروزیشان فهرستوار به این نقاط قوت اشاره
کردند. که حداقل میتوانیم یک نظام تشویقی برای آن بخشهایی که نقاط قوت را
رقم زدند پیشبینی کنیم. میدانید که در مدیریت نظام تشویق و تنبیه بسیار
مؤثرند. یعنی در بحث انگیزه بخشی یکی از ابزارهایی که میتواند اهداف
سازمانی را محقق کند نظام تشویق و تنبیه است. تشویق هم حتماً اینچنین نیست
که یک مبلغی را بهعنوان اضافهکاری یا پاداش بدهند. تشویق انواع و اقسام
وجوه دارد. بنابراین آن کسانی که مؤثر و کارآمد کار کردند باید در نظام
تشویقی قرار بگیرند و قوت بیشتری پیدا کنند. آنجاهایی هم که ضعف و آسیب
بوده، باید برای ادامهی کار شناسایی بشود. حالا که میخواهیم بهسمت جهش
برویم که خودش یک مقولهی بسیار جدی است و رهبر انقلاب با عنایت میخواهند
این مسیر قوت پیدا کند، باید آسیبها را شناسایی و رفع کنیم. واقعاً معتقدم
که ایدههای حکمرانی محقق نمیشود مگر اینکه اولاً یک مطالبهی عمومی در
مردم شکل بگیرد و تبدیل به یک ادبیات مستقر و فراگیر بشود. که این بخش
زیادش هم به رسانهها برمیگردد و همهی رسانهها در هر حوزهای وظیفه
دارند که این کار را انجام بدهند. و ثانیاً پیش نیاز تحقق اینگونه حکمرانی
هماهنگی در تصمیمسازیها و تصمیمگیریها است که بخش زیاد آن به نظام
اجرایی مستقر برمیگردد. فرقی هم نمیکند که دولت، حاکمیت و نهادهای عمومی
باشند بلکه همه باید در کنار هم کار بکنند تا ایدهی دقیق حکمرانی به
نتیجه برسد.

بسیاری
ایدهی نظام تنبیه را خیلی میپسندند و فکر میکنند که یکی از زنجیرههای
جدی که امروز در کشور باید به آن پرداخته شود الگوی نظام تنبیه در کنار
نظام تشویق است. فرمودید که نقش جدی مردم مطالبهگری است. اما شاید
مهمترین عملیاتی که رسانههای معارض در سالهای اخیر بر روی ذهن، فکر و
ضمیر ناخودآگاه مردم ایران انجام میدهند ایجاد یأس و القای عدم کارآیی و
کارآمدی نظام است. همانگونه که در ماجرای ویروس کرونا شاهد هجمهی
پیامهای رسانهای از سوی آنها هستیم. با توجه به اینکه شما سالها در
مصدر مسئولیت ریاست رسانهی ملی بودید، کارکرد این شعار با ادبیات تهاجمیِ
آفندی رو به جلو برای رقم زدن یک اتفاق بزرگ را چگونه میبینید؟ آیا
واقعاً این در حد یک شعار برای روحیه بخشی به نیروها و فعالین عرصهی فضای
رسانهای است و یا یک فضای عملیاتی است که میتوان آن را مطالبه کرد؟
نه
واقعیت است. ببینید فشاری که در طول این چهل سال به ما وارد شده به جای
خود، اما فشارهایی که مشخصاً در سال ۹۸ ابعاد وسیعی داشته و انصافاً نظام
مقاومت بسیار خوبی در برابر آنها کرده است. البته دلایل مختلفی دارد.
بهعنوان مثال در حوزهی اقتصاد ما بخش خصوصی قدرتمند و با انگیزهای داریم
و بسیاری معتقدند که این بخش خصوصی پرقدرت، با انگیزه و با تجربه در
خیلی از ابعاد امکان فروپاشی اقتصاد را از دشمن میگیرد. کاملاً مشخص است
که بحث ما فقط روحیه دادن نیست. علیرغم همهی این فشارها نظام با قوت و با
استقرار توانسته بهسمت اهدافش جلو برود. هر چند که مواردی مثل تحریمهای
ظالمانه فشارهایی به مردم وارد میکند و آسیبها و ضرر و زیانهایی داشته،
ولی از آن طرف محدودیتهایی که ایجاد میکند بدنهی اقتصادی را قوی میکند.
من در اینجا به زیرساختهای صنعتی کشورمان هم یک اشارهای بکنم که از این
جهت وضعمان خیلی خوب است. بهخصوص بعد از انقلاب ما زیرساختهای صنعتیمان
را خیلی توسعه دادیم.
این موضوع بهشدت در حوزههای علوم شناختی برای ترس از تصمیمگیری و اقدام تأکید میشود.
بله
درست است. در مدیریت میگویند مدیری که اهل تصمیمگیری نباشد اصلاً مدیر
نیست. بعضی از علمای مدیریت اصلاً کل مدیریت را معادل تصمیمگیری میدانند.
با
توجه به اینکه منش و روش رهبر انقلاب حمایت از دولتهای مستقر بوده و هست و
چتر حمایتی خودشان را بر روی تمام نهادهای حاکمیتی میگسترانند و با توجه
به حمایت رهبر انقلاب از دولت در پیام نوروزی امسال، شما این حمایت را
چگونه ارزیابی میکنید؟
این
همان نگاه حکیمانهی رهبر معظم انقلاب است. ببینید ما در کشور کاسب همه
چیز داریم. من اسم یک از کاسبیها را کاسبان دولت-حاکمیت گذاشتم. بعضیها
فقط نان میخورند. یعنی هرچه میگویند تحلیل کنید، میگویند دولت و حاکمیت
هست، حاکمیت هم که معلوم است و منظورشان رهبر انقلاب است. این نهادها هم
چون زیر نظر رهبریاند و زیر نظر آنها نیست، کاری نمیکنند. یعنی یک نانی
از کاسبیِ دولت - حاکمیت میخورند. اما نگاه حکیمانهی رهبر انقلاب این است
که اصلاً فرقی بین اینها قائل نیستند.
در دوره مسئولیتتان آیا توصیه و نصیحت و یا تشویق و تنبیهی نسبت به شعار سال از سوی رهبر انقلاب برای شما اتفاق افتاده است؟
رهبر
معظم انقلاب نظام تشویق و تنبیه دارند. الان هم که مسئولیت ندارم بعضی
مواقع احساس میکنم که در مورد حوزههای مختلف بهویژه رسانه این اتفاق
میافتد. در ده سال و نیم مسئولیتی هم که داشتم بارها کارهای خوبی شد که
ایشان تشویق میکردند. تشویق هم به این معنا که وقتی اظهار محبت میکردند،
دلیلش را هم میگفتند و این بالاترین تشویق برای ما بود. بالعکس، تذکرات و
عتاب و خطابهایی هم که داشتند بعضی مواقع خیلی تند بود که به ما نشان
میداد که کار ما اشتباه بوده است. پس این در جای خودش وجود داشته و ایشان
از این جایگاه و اقتدار به نحو مطلوبی نسبت به وظایفی که مستقیماً به
خودشان مربوط است استفاده میکنند.
اینستاگرام