این کتاب که مربوط به 5 سخنرانی آخر شهید مطهری است، از آن جهت که بعد از
پیروزی انقلاب تا یک روز قبل از شهادت ایراد شده اهمیت خاصی دارد و به لحاظ
میزان واقع بینی و تطبیق مفاهیم فلسفی، جامعه شناسی و فلسفه تاریخ که در
دیگر آثار استاد است با پدیده انقلاب اسلامی که واقع شده، حائز اهمیت است.
در این کتاب، به دلیل استفاده از تعاریف اولیه و دسته بندیهای مقدماتی شرایط مناسبی برای فهم بهتر مطلب فراهم میشود.
هم
برای مبتدیها و هم برای پیشرفتهها، این روش، بسیار کاربردی و مناسب است.
تکرار مفاهیم در ابتدای هر جلسه، به ویژه با عبارات و بیان متفاوت و
تبیینی مخاطب را آماده ورود مجدد به بحث میکند.
شهید
مطهری در این کتاب با تشریح 4 دیدگاه مختلف در مورد نسبت فرد با جامعه، با
استادی تمام نگاه برتر و واقع بینانه را که نگاه قرآنی است به گونهای
بیان میکند که مورد پذیرش مخاطب قرار میگیرد. در این نوع بیان، خواننده
به هیچ وجه احساس نگاه جانبدارانه ایدئولوژیکی نمیکند.
معتقدم
که روش تعاملی و تأثیر متقابل پدیدهها که شهید مطهری در برخی موضوعات مهم
دوقطبی ارائه میدهد بسیار پیشرفته و مترقی است و رافع بسیاری از اختلافات
در حوزه برداشتهای متفاوت از مفاهیم قرآنی و عقیدتی است.
از
دیدگاه شهید مطهری، جامعه، زنده و حیاتمند است. جامعه مانند انسان هویت
مستقل دارد. سنتهای الهی در این بستر توضیح داده میشود. مرگ و حیات جوامع
قابل فهم و درک است. انسانهای شایسته به نوبهی خود میتوانند در حیات
جامعه مؤثر باشند و بالعکس جامعه نیز میتواند روی آحاد مردم تأثیرگذار
باشد.