اصلاح ساختار بودجه
لایحه بودجه ۱۴۰۰ با برخی حواشی
تقدیم مجلس شد. بودجه این دوره که اولین سال از قرن جدید است، به دلیل
اینکه اجرای نیمی از آن برعهده دولت جدید است اهمیت زیادی دارد. هم در بخش
درآمدها و هم در بخش هزینهها.
در ۳ دوره مجلس از طرف ۳ دستگاه مختلف
معاون پارلمانی بودم و عمده کارنامه من مربوط به بودجه آن دستگاهها بود.
تجربه خوبی در آسیب شناسی و بررسی بودجه در مجلس دارم که به طور خلاصه مطرح
میکنم.
۱- نمایندگان مجلس، معمولاً سقف درآمدها را به دلیل هزینههایی
که ایجاد میکنند، بالا میبرند. قسمتی از این هزینه تراشی مربوط به
حوزههای انتخابیه و قسمت دیگر ناظر به نگاههای «بخشی» است که به دلیل
تعلق خاطر نمایندگان، در اولویت قرار میگیرد و بعضاً باعث میشود تا نگاه
جامع و سیستماتیک به کل بودجه مخدوش شود.
۲- به دلیل ضعف آیین نامه و
رویه نادرست حاکم بر نحوه بررسی بودجه، بودجه شرکتها، بانکها و مؤسسات
انتفاعی وابسته به دولت که در بعضی دورهها ۲ تا ۳ برابر بودجه عمومی هم
بالغ میشد، مورد بررسی قرار نمیگیرد. بیشتر تخلفات قانونی و اقدامات خلاف
سیاستهای ملی هم در همین بخش اتفاق میافتد.
۳- دستگاههای اجرایی، به نوبه خود به دنبال افزایش بودجه و دست اندازی به بخشهای دیگر بودجه هستند.
حضور
دستگاههای دولتی باید صرفاً برای توضیح و تبیین فعالیتها و دفاع از بودجه
پیشنهادی دولت باشد و نه زیرسؤال بردن فعالیتهای بخشهای موازی و تضعیف
آنان.
۴- کاهش وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی، ساماندهی بدهیهای
دولت، اصلاح نظام مالیاتی، اشراف بر اطلاعات کاربردی هزینههای دولت، اصلاح
سازوکار تخصیص و ایجاد الگو برای جلوگیری از سلیقه بازی، به ویژه در
بودجههای عمرانی، دریافتیهای بعضاً نجومی در شرکتها و نظارت کیفی بر
بودجه هم از دیگر شاخصهای مهم بررسی بودجه هستند که باید مورد توجه مجلس
محترم قرار گیرند.